De straatnamen
De straatnamen
De herkomst van de straatnamen in het Oostelijke deel van De Plaat is in drie categorieën te verdelen.
- Vissen uit de Oosterschelde
- Historische nederzettingen in het Oosterscheldegebied
- Slikken, zandplaten of kreken in het Oosterscheldegebied
Straatnamen op De Bergse Plaat en hun herkomst
Agger is ontleend aan het dorp Agger in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Ansjovislaan verwijst naar deze vissoort uit de orde van de haringachtigen.
Beiershil is ontleend aan een natuurlijke hoogte in het onbedijkte gebied, later een onderdeel van de polders onder Hildernisse in het Verdronken Land van het Markiezaat.
Het Boomkilpad, dat de Scheldelaan met de Boulevard verbindt, dankt zijn naam aan de Boomkil, een vroegere kreek in het Oosterscheldegebied.
Bolwerk is een Nederlandse naam voor bastion; een buiten de vestingwal uitstekend vestingwerk. Boulevard is de Franse benaming.
Broeke is genoemd naar het dorp Broeke (Assemansbroek) in het Verdronken Land van Zuid Beveland. Hertog Albrecht van Beieren schenkt 27 October 1404 de gorzen en slikken, liggende vóór het grafelijk tolhuis van Iersikeroord, in de parochie van Broecke, aan Pieter Ooilaartszoon van Duvenee, om deze ‘ten eigen voordeele’ te bedijken. De beruchte St. Elisabethsvloed van 1421 heeft dit ambacht, en trouwens heel Zuid Beveland ten oosten van Ierseke, in groot gevaar gebracht. De bewoners waren niet bij machte hun dijken in den ouden toestand te herstellen. Jan van Beieren gelastte daarom hetzelfde jaar 1421 nog die van Nieuwland, Tolsende, Schoudée en
Evertswaart, aan Broecke de noodzakelijke hulp te verleenen. En in 1425 volgde nogmaals, vanwege de dreigende gevaren, het zelfde bevel. In 1530 verdween
Broecke in de golven. Tot de negentiger jaren der vorige eeuw, is de torenruïne dezer parochie echter een obstakel voor de scheepvaart gebleven. Een krant van Augustus 1894 bevat het bericht, dat een detachement torpedisten, de resterende steenmassa met behulp van dynamiet heeft opgeruimd.
Colijnspolder verwijst naar een polder in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Duvenee verwijst naar een dorp in het Verdronken Land van Zuid Beveland. Hier had kort na 1261, een zeeslag (in zakformaat !) plaats, tusschen Otto II van Gelre en Gravin Aleida van Holland, die onenigheden hadden betreffende hun gezamenlijke voogdij over den jeugdigen Floris V, den toekomstigengraaf van Holland, Melis Stoke rijmt daarover: “Doe ghingen si onghespaert, Ende wapenden hen ten zelven male
Ende streken voer Remmerzwale Rechte voort de Vernoud- ee d’ Andere quamen bij Duvenee.”
Het Dijkland is een verdronken polder in het Verdronken Land van het Markiezaat.
Geepstraat verwijst naar een vissoort in de orde van de Beloniformes of Geepachtigen.
De Geertruidadijk dankt haar naam aan Gertrudis van Nijvel, abdis van Nijvel en patrones van de stad Bergen op Zoom.
De Gentspolder lag in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
De Haringstraat verwijst naar deze belangrijkste consumptievis in Nederland.
Heveland is een verdwenen polder in het Verdronken Land van het Markiezaat van Bergen op Zoom.
Hinkelenoord is een verdwenen dorp in het Verdronken Land van Zuid Beveland. Hinkelenoord is zeer oud. Het charter van 1276, noemt de pastoor dezer parochie met name. Na de ramp van 1530, wordt deze polder in 1536 herdijkt, doch in 1539 stroomt er het water opnieuw met geweld binnen. In de kerk van Reimerswaal was een altaar gewijd aan ‘het mirakel van Hinkelenoord’. Dat dit in verband staat met een beeld ‘Maria vant miracle’ in genoemde kerk aanwezig, lijkt waarschijnlijk. Verdere bijzonderheden zijn niet bekend.
Kardijke is ontleend aan Kardijke of Cardijk; een dijk bij het dorp Duvenee in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Kervinkpolder is vernoemd naar een indijking in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Kouwerve was een dorp in het Verdronken Land van Zuid Beveland. Het was eveneens een Heerlijkheid. De ‘heeren’, die er de naam van voeren, vinden we later in Vosmeer en één Norbertus van Kouwerve genaamd, is in 1664 abt der St. Michielsadbij bij Antwerpen.
Kraaijer is een zandplaat in het Oosterscheldegebied
Kreeke verwijst naar het gelijknamige dorp in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Laan van Everswaard verwijst naar de gelijknamige nederzetting in het Verdronken Land van Zuid Beveland. Dit ambacht heeft eveneens een adellijk geslacht zijn naam gegeven. Zo vinden we een Heer Hermans Jansz v. Evertswaart, in 1529 genoemd als kapelaan van het Sint Sebastiaansaltaar in de kerk van Reimerswaal.
Laan van Hildernisse is ontleend aan Hildernise, een verdwenen dorp in het Verdronken Land van het Markiezaat van Bergen op Zoom
Laan van Reimerswaal verwijst naar de stad Reimerswaal, gelegen in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Lobenpolder was een polder in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Lodijkepad en park danken hun naam aan het verdwenen dorp Lodijke in het Verdronken Land van Zuid Beveland. Loodijke was de plaats, vanwaar men met een veer overstak naar St. Maartensdijk.
Loonberg was een natuurlijke hoogte in het Verdronken Land van het Markiezaat.
Markiezaatsweg en -meer danken hun naam aan het Markiezaat van Bergen op Zoom. Dit is het gedeelte van Westelijk Noord-Brabant dat tot 1795 vanuit Bergen op Zoom werd bestuurd door of namens de heren of markiezen.
Middelland verwijst naar een streek onder het dorp Hinkelenoord in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Morlode is een waterloop in het Verdronken Land van Zuid-Beveland. De straatnaam is inmiddels ingetrokken maar bevond zich direct achter de Boulevard.
Nieuwland is ontleend aan Nieuwlande, een dorp in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Ooitas is een zandplaat in het Oosterscheldegebied.
Oosterland was een streek onder het dorp Hinkelenoord in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Oostplaat is eveneens een zandplaat in het Oosterscheldegebied.
Ouderdinge was een dorp in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Oudland was een polder in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Palingstraat verwijst naar de paling.
Polderpad verbindt de Laan van Reimerswaal met Colijnspolder. De naam is ontleend aan Polder of Heer Boudenspolder, vroeger gelegen tussen Halsteren en Tholen. Het gebied van Heer Boudenspolder, waarin een gelijknamig dorp was gelegen, werd in 1584 onder water gezet en sindsdien niet meer herbouwd. Het is nu de Auvergnepolder.
Poppendijke was een dorp in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Princesseplaat is een zandplaat in het Oosterscheldegebied.
Roggemeet was een perceel gelegen onder het verdwenen dorp Kreke in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Ruigewerve verwijst naar een (veel voorkomende) benaming van een hoogte (werve) in combinatie met de ruigte (riet of stuiken).
Schaarpad is de verbinding tussen Boulevard en Paulus Buyslaan. De Schaar was een kreek in het Oosterscheldegebied.
Scharstraat verwijst naar de vissoort schar, familie van de schol.
Schoudee was een dorpje in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Speelman is een zandplaat in het Oosterscheldegebied.
Spieringstraat verwijst naar de vissoort spiering, een zalmachtige.
Steenvliet is een waterloop, genoemd naar het dorpje Steenvliet in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Stelleweg verwijst naar een stelle; een kunstmatige hoogte in onbedijkt gebied.
Tarweplaat is een zandplaat in het Oosterscheldegebied.
Tolseinde was een dorp in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Vogelaar verwijst naar de gors of opwas in het Oosterscheldegebied.
Vriesemeet was een perceel gelegen onder het verdwenen dorp Kreke in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Westerland verwijst naar een polder bij het dorp Hinkelenoord.
Wissendijke was een polder in het Verdronken Land van het Markiezat van Bergen op Zoom.
Yersekeroord was een dorp in het Verdronken Land van Zuid-Beveland, bekend om zijn tolhuis.
Zandhil verwijst naar de benaming voor een natuurlijke hoogte in onbedijkt gebied, rustend op dieper gelegen zandlagen.
Zeldijkepad en park is ontleend aan Zeldijke, een dorp in het Verdronken Land van Zuid-Beveland.
Zuidland is ontleend aan het in 1276 als Zuit- of Zuutpolre vermelde gebied van het Zuidland. Dit was een polder gelegen ten zuiden van de vroegere buitenhaven. Het gebied had een eigen bestuur en rechtbank en is in 1570 overstroomd.
Zwaanhil verwijst naar de Zwaanhilpolder nabij Bath. Een hil was een natuurlijke hoogte in onbedijkt gebied.
Zwanenvliet verwijst naar de gelijknamige waterloop in het vroegere Noordland zoals in 1561 genoemd.
Zwartewaal was een streek onder het dorp Duvenee in het Verdronken Land van Zuid Beveland.
Bronnen: De straatnamen van Bergen op Zoom, Willem A. Van Ham en onbekende schrijver.